Eskola-ibilbide aktiboak sustatzea: komunitate iraunkor eta inklusiboetarako proiektua

Sarrera

2010az geroztik, UPV/EHUk garatutako Eskolabideak proiektuak eskola aktiboko programen ikuspegi berritzailea sustatzen ari da Euskal Herriko hainbat udalerritan.

Eskolabideak haurrak eskolara oinez edo bizikletaz joatera animatzen ditu bide seguru, jasangarri eta inklusiboak erabiliz, komunitate-lotura sendoagoak sustatuz eta ingurumen-zaintza sustatuz.

Ekimen hau tresna indartsua dela frogatu da komunitatea eraikitzeko, kultura-inklusioa laguntzeko eta iraunkortasun-helburuak sustatzeko.

Eskolabideak: Komunitate osasuntsuetarako ikuspegi holistikoa

Eskolabideak hiri-bizitza osasuntsu, jasangarri eta inklusibo baten ikuspegi zabalago baten parte dira.

Bere ideia nagusia sinplea baina eraldatzailea da: haurrak eskolara oinez edo bizikletaz joatera animatzea, ingurumen-inpaktua murriztea, ongizate fisikoa hobetzea eta lotura sozialak sendotzea.

Proiektuak bereziki laguntzen die jatorri migratzailea duten familiei, tokiko komunitateetan gizarteratzen laguntzen die, eta, aldi berea, haurtzaroko nahiz helduentzako bizimodu osasungarriagoak sustatzen ditu. 

Inklusibitatea proiektuaren muinean

Eskolabideak inklusioaren printzipioetan oinarritzen da.

Aktiboki lan egiten du etorkin edo etorri berri diren familiek izan ditzaketen oztopoak ezabatzeko, hala nola:

• Hizkuntza-erronkak

• Tokiko eremuen ezagutza falta

• Segurtasun kezkak bidaiatzean

Proiektuak eskola-bideak egokitzen ditu haur guztientzat seguruak, irisgarriak eta atseginak izan daitezen, familien konfiantza handituz eta komunitate-bizitzan parte hartzea sustatuz.

Eskola ibilbideak nola funtzionatzen duten

Proiektuak haurrak taldetan antolatzen ditu oinez edo bizikletan ibiltzeko, arretaz diseinatutako ibilbideetan zehar, helduen boluntarioek gainbegiratuta, gurasoak, irakasleak eta komunitateko kideak barne.

"Oinezko autobus" edo "bizikleta tren" hauek:

• Jarraitu aurrez zehaztutako bide seguruak auzoetan zehar.

• Haurren eta familien arteko gizarte-harremanak sustatzea.

• Ingurunearekiko konfiantza eta ezagutza eraiki.

Komunitatearen parte-hartzea funtsezkoa dela azpimarratzea garrantzitsua da: gurasoek eta tokiko interesdunek ibilbide hauek antolatzen eta gainbegiratzen zuzeneko zeregina dute, sistemak familia guztien beharrak islatzen dituela ziurtatuz, jatorri kultural anitzekoak barne.

Jasangarritasuna eta ingurumen-inpaktua

Jasangarritasunaren ikuspegitik, Eskolabideak proiektuak honako hauetan zuzenean laguntzen du:

• Autoen erabilera minimizatuz Karbono-isuriak murriztea, autoaren erabilera minimizatuz. 

• Auzo berdeagoak sustatzea, oinezkoen eta bizikleten aldeko hiri-diseinua bultzatuz.

• Ingurumena errespetatzen duten ohiturak hurrengo belaunaldian txertatuz epe luzerako portaera-aldaketa sustatu.

Proiektuak hiriak jasangarriagoak izaten laguntzen du, espazio publikoetan ekitatea eta inklusioa sustatuz.

Komunitatearen parte-hartzea eta kultura arteko lankidetza

Eskolabideak ekimenak familiak, eskolak eta tokiko komunitateak proiektua eraikitzen aktiboki inplikatzen ditu. Proiektua tailerren, kontsulta-saioen eta informazio-ekitaldien bidez garatzen da:

• Bidaia jasangarrien inguruko kontzientziazioa pizten du.

• Kultura anitzeko familien beharrak plangintzan sartzen direla ziurtatzen du.

• Espazio publikoen jabetza partekatuaren sentimendua sortzen du.

Ikuspegi parte-hartzaile honek lotura komunitarioak indartzen ditu, eta eskola-ibilbideek zerbitzatzen dituzten auzoetako kultura-aberastasuna islatzen dutela bermatzen du.

ola-ibilbideek zerbitzatzen dituzten auzoen aberastasun kulturala islatzen dutela ziurtatzen du.

Haurren garapenerako onurak

Ingurumen eta gizarte onurez gain, Eskolabideak proiektuak haurren garapen pertsonalerako funtsezko trebetasunak sustatzen ditu:

• Autonomia eta independentzia

• Espazio-kontzientzia

• Erabakiak hartzea eta erantzukizuna

Ibilbide seguruak modu independentean nabigatuz, haurrek konfiantza, erresilientzia eta ingurunearekin lotura sakonagoa lortzen dute.

Ondorioa

Eskolabideak proiektuak hiri-plangintzak iraunkortasuna eta inklusioa aldi berean susta ditzakeela erakusten du.

Eskola-ibilbide seguru eta atseginak sortzeak honako hau sustatzen du:

• Ingurumen kudeaketa

• Ongizate fisiko eta emozionala

• Gizarte eta kultura inklusioa

Eskolabideak eskolek, familiek eta komunitateek gizarte indartsuagoak, osasungarriagoak eta inklusiboagoak sortzeko nola lagundu dezaketen erakusten duen adibide bikaina da.

Irakurketa gehiago

1. Eskolabideak proiektuaren laburpena. Hezkuntza Sailak proiektu hau nola gauzatu azaltzen duen gida esteka honetan eskaintzen du: Eskolabidea: Tokiko eskola-ibilbideen proiektuak garatzeko gida

2. Eskola-ibilbideetan komunitatearen parte-hartzea. Hemen proiektua Bilboko (Eukal Herria) auzo batean nola gauzatu den ikus dezakezu.

3. Haurren Ongizatea eta Parte-hartzea Eskoletan. Proiektuari buruzko informazio gehiago nahi baduzu, hona hemen atzean dagoen ikerketa prozesuari buruz argitaratu den liburua.